De wet DBA en schijnzelfstandigheid

De Wet DBA (Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties) is een wet in Nederland die bepaalt hoe de relatie tussen opdrachtgevers en zelfstandigen (zzp’ers) beoordeeld moet worden. De wet wil voorkomen dat mensen doen alsof ze zelfstandig ondernemer zijn, terwijl ze eigenlijk werken zoals een gewone werknemer. Dit wordt schijnzelfstandigheid genoemd.

Wat betekent de Wet DBA voor ondernemers?

Verantwoordelijkheid: Zowel de opdrachtgever als de zzp'er moeten samen controleren of er echt sprake is van zelfstandigheid, of dat het eigenlijk om een gewone baan gaat.
Modelovereenkomsten: De Belastingdienst heeft voorbeeldcontracten (modelovereenkomsten) gemaakt. Als je zo’n contract gebruikt en je houdt je aan de afspraken, hoef je geen loonbelasting en sociale premies te betalen.
Boetes en naheffingen: Als de Belastingdienst vindt dat een zzp’er eigenlijk een gewone werknemer is, kan de opdrachtgever achteraf belasting en premies moeten betalen. Dit kan dus geld kosten.

Wat is schijnzelfstandigheid?

Schijnzelfstandigheid betekent dat iemand werkt als zzp’er, maar eigenlijk hetzelfde werk doet als een werknemer. Dit gebeurt bijvoorbeeld als een zzp’er voor één opdrachtgever werkt, geen eigen keuzes mag maken en lange tijd bij dezelfde baas blijft.

Gevolgen voor ondernemers:

Ondernemers moeten goed opletten bij het inhuren van zzp’ers om boetes te voorkomen.
Het is belangrijk om goede contracten te gebruiken die duidelijk maken of iemand echt zelfstandig werkt.

Hoe zorg je ervoor dat je je zelfstandigheid goed aantoont?

Omdat de Wet DBA veel vragen oproept, wordt hij nog niet helemaal gehandhaafd. De overheid werkt aan een betere regeling om duidelijker onderscheid te maken tussen echte zelfstandigen en mensen die eigenlijk werknemers zijn.

Om te voorkomen dat je als zzp'er schijnzelfstandig lijkt, zijn er een aantal stappen die je kunt nemen om duidelijk te maken dat je echt zelfstandig werkt en niet in een verkapt dienstverband zit. Hier zijn enkele tips:

1. Werk voor meerdere opdrachtgevers

Zorg ervoor dat je niet alleen voor één opdrachtgever werkt. Als je inkomsten van meerdere opdrachtgevers hebt, laat dit zien dat je zelfstandig bent en niet afhankelijk van één opdrachtgever (en praat nooit over baas of werkgever: give away, maar veel zzp'er vergeten dat ze geen baas hebben).

2. Maak duidelijke afspraken in contracten

Zorg voor goede schriftelijke overeenkomsten met opdrachtgevers, waarin staat dat je zelfstandig werkt. Gebruik bijvoorbeeld een modelovereenkomst van de Belastingdienst. Hierin moeten afspraken staan over je eigen verantwoordelijkheid en dat je niet onder toezicht of gezag werkt van de opdrachtgever.

3. Werk met eigen gereedschappen en middelen

Gebruik je eigen materialen, zoals een laptop, telefoon of andere middelen die nodig zijn voor je werk. Dit versterkt het beeld dat je zelfstandig werkt en niet afhankelijk bent van de middelen van je opdrachtgever.

4. Bepaal zelf hoe je je werk uitvoert

Als zzp'er moet je zelf bepalen hoe en wanneer je het werk uitvoert. Je opdrachtgever mag het eindresultaat verwachten, maar jij bepaalt zelf hoe je daar komt. Zorg ervoor dat je niet werkt volgens strakke instructies of onder nauw toezicht van de opdrachtgever, zoals een werknemer zou doen.

5. Bereken zelf je tarieven

Als zzp’er stel je zelf je tarieven vast en maak je duidelijke afspraken over de prijs van je diensten. Dit laat zien dat je zelf verantwoordelijk bent voor je eigen inkomen.

6. Geen langdurige opdrachten

Probeer te vermijden dat je lange tijd bij één opdrachtgever blijft werken, vooral fulltime. Dit kan lijken op een dienstverband. Afwisselen tussen opdrachten bij verschillende bedrijven toont aan dat je een echte zelfstandige bent. Natuurlijk snapt de Belastingdienst ook dat je (interim) een paar maanden of zelfs een jaar op 1 plek kunt zitten. Maar zorg dat je niet meerdere jaren op 1 plek zit. Doe ondertussen (aantoonbaar) aan acquisitie, terwijl je bij 1 opdrachtgever zit (voor de volgende klus)

7. Reclame maken en jezelf promoten

Promoot je eigen bedrijf via een website, social media, of advertenties. Als je jezelf actief op de markt aanbiedt, laat je zien dat je op zoek bent naar meerdere klanten, net zoals een echte ondernemer dat doet.

8. Doe je eigen administratie en draag zelf belasting af

Zorg ervoor dat je je eigen administratie bijhoudt, zoals het sturen van facturen, en dat je zelf je belasting en premies afdraagt. Dit toont aan dat je je eigen financiën beheert zoals een zelfstandige ondernemer dat doet.

Als je deze stappen volgt, kun je laten zien dat je echt zelfstandig bent en verklein je de kans dat de Belastingdienst je als schijnzelfstandige ziet.